Italië staat bekend om zijn uitstekende culinaire hoogstandjes, zowel op het vlak van eten als drinken. In Italië weten ze van eten een waar festijn te maken waar het sociale en familiale aspect een belangrijke functie in heeft. In tal van verschillende regio’s hebben zich specifieke eet-en drinkculturen ontwikkeld.
Op deze pagina gaan we in op een aantal typische Italiaanse lekkernijen, zowel op het vlak van eten als drinken. Naast lekkere maaltijden en lekkere dranken staat Italië bekend om zijn uitstekende ijsjes. Een hoogtepunt van de ijscultuur is in Toscane met het jaarlijkse ijscrème festival in Florence. Ook hier zullen we op deze pagina aandacht aan besteden.
De spijzen en dranken die wij aan bod laten komen zijn nog lang niet alle specifieke Italiaanse lekkernijen. Het kan van regio tot regio verschillen; hetzelfde gerecht kan 30 km verderop op een hele andere manier bereid worden. Toch denken wij dat we een leuk beeld scheppen van alles wat er mogelijk is op culinair gebied in Italië.
Een zeer bekend Italiaans product, vooral in Toscane, is cinghiale. Wanneer je geen kennis hebt van de Italiaanse taal zul je waarschijnlijk nog geen idee waar we het over hebben. In grote delen van Italië maken ze graag bereidingen klaar met everzwijn. Bekende gerechten met everzwijn zijn bereidingen met pasta of bereidingen in de vorm van een stoverij. De echte eetcultuur van de cinghiale vind je op de sagra del cing Castel Sant’Angelo hiale. Dit is een bijeenkomst van het volk waarbij het eten van everzwijn centraal staat. Vaak komen hele dorpen af op deze evenementen. Het is uniek om dit voor de lokale gemeenschap sociale evenement te mogen bijwonen.
Wat je zeker moet doen wanneer je in Italië bent is de bakkerij bezoeken. De bakker biedt tal van broden aan die typisch zijn voor verschillende regio’s. Het zijn vooral de wittebroden met de dikke krokante korsten die typisch Toscaanse zijn bijvoorbeeld. Door een belasting in de geschiedenis moet je wel oppassen, want het kan zijn dat je brood smakeloos is omdat er geen zout in zit. Dit is gekomen nadat er belasting werd geheven op zout en bakkers besloten dan maar geen zout te gebruiken voor hun broden. Wanneer je zo’n typisch zoutloos brood haalt doe je er goed aan om er wat smaakvoller een beleg op te doen, zoals kaas, ham en salami; drie producten die zelf een vrij hoog zoutgehalte hebben en ervoor zorgen dat het brood goed combineert. Wanneer je bij een bakker denkt een lekker brood te halen met de naam Pane Toscane kan het dus zijn dat dit een tegenvaller is. Zout is per slot van rekening een belangrijke smaakmaker. Gelukkig is er ook Pane salato, dat wel zout bevat.
Doordat het traditionele Toscaanse brood zonder zout gebakken wordt heeft het de neiging om snel zijn versheid te verliezen en hard te worden. De Italiaanse culinaire cultuur voorziet hier gelukkig in en heeft tal van gerechten waarbij het oude harde behoud prima van pas komt. Denk bijvoorbeeld aan de tomatenbroodsoep ‘Pappa al pomodoro’, riboletta en panzanella.
In Italië wordt veel pasta gegeten in verschillende kleuren en maten. We hebben al even gerefereerd naar pasta met everzwijn, maar Italië heeft nog tal van andere typische pastagerechten. De meest bekende pasta is Pici, een vrij dikke spaghetti met een saus op basis van vlees.
Een ander bekend pastagerecht is een pasta die lijkt op tagliatelle en wordt geserveerd met een ragu. Deze ragu is een saus met langzaam gegaard vlees op basis van tomaat en rode wijn. Dit komt het dichtst bij een bolognesesaus. Deze saus kennen ze overigens niet in Italië en wordt hier ragu genoemd en is bovendien 1000 keer lekkerder.
Over vlees gesproken, liefhebbers van een goed stuk vlees moeten zeker eens Bistecca alla Fiorentina proeven. Het rundvlees is afkomstig van het Chianinarund en staat bekend als een zeer mals stuk vlees. De bereiding is heel simpel op een hete grill en afgekruid met wat olijfolie, peper en zout. Om het vlees zijn eer aan te doen laat je het best niet helemaal doorbakken, want dat is zonde. Het is aan te raden om dit gerecht niet alleen te eten als je op restaurant bent, want het wordt vaak aangeboden in hoeveelheden die beginnen bij een kilo. Daarmee is het wel een zeer geschikt stuk vlees om met een gezelschap te eten waarbij het sociale aspect van de Italiaanse keuken nog maar eens wordt benadrukt.
Het heuvelachtige landschap in grote delen van Italië en het daarbij gunstige klimaat verleent zich uitstekend voor wijngaarden. Italië staat dan ook bekend om zijn uitstekende wijnen; zowel rode als witte wijnen. De meeste wijnen wijn Toscane worden gemaakt in het gebied dat zuidelijk loopt vanaf de hoogte van Florence. Een topwijn uit de zuidelijke regio van Toscane is de Brunello di Montalcino. Deze wijn moet minimaal 24 maanden rijpen op houten vaten alvorens ze gebotteld mogen worden. Een hele bekende Italiaanse wijn is Chianti.
Naast deze bekende wijnsoorten zijn er per regio nog tal van andere wijnen die zeer lekker kunnen smaken. Er zijn ook veel families die een eigen wijngaard hebben en een eigen huiswijnen. Soms kun je hiermee aangenaam verrast worden op een positieve manier en soms ook op een wat minder positieve manier.
Wat betreft andere dranken dan wijn zijn deze vaak wat minder specifiek aanwezig in Italië. Veel regio’s hebben hun eigen gestookte dranken die vaak gemaakt worden van restanten wijn en fruit. Natuurlijk kun je hier een lekkere Limoncello drinken en op een warme dag op een terras genieten van een heerlijke prosecco.
Naast de alcoholische dranken staat Italië bekend als een plek waar je een uitstekend bakje koffie kunnen drinken. Hier noemen ze dat alleen geen bakje koffie, maar een espresso. Dit is de nationale drank van Italië.
De Barista’s hebben het maken van een espresso verheven tot een vorm van kunst waarbij de juiste bonen die op de juiste manier zijn gebrand ook op de juiste manier worden gemalen en op de beste temperatuur worden omgetoverd tot een lekker klein kopje espresso. Deze kopjes zijn meestal voorverwarmd. Tegenwoordig leven in een tijd waar een hoop mensen angst hebben voor alles wat van buitenaf komt, maar het waren toch echte Arabieren die hier in de vijftiende eeuw het volk heeft geïntroduceerd aan de koffie. Tegenwoordig de nationale drank van dit katholieke land.
Italië is een land waar ook uitstekende streekdesserts vandaan komen. Eén van de meest gegeerde nagerechten is de Toscaanse cake. De Schiacciata alla Fiorentina is vooral bekend in deze regio. Het Florentijns cakeje werd oorspronkelijk vooral rond de periode van Pasen gegeten. Tegenwoordig is het gegeerde gebakje het hele jaar door te krijgen. In het beslag van de spons cake zit ceste van sinaasappel en sommige varianten hebben nog een vulling met room. Het gebakje wordt altijd voorzien van een laagje poedersuiker.
Als je in Siena bent kun je eens proeven van Panforte, een stevig gebak met tal van noten en gedroogd fruit. Daarbij worden kruid, honing en suiker toegevoegd en het resultaat is een machtig en smaakvol gebakje. Oorspronkelijk wordt deze lekkernij vooral gegeten rond de periode van kerst. De stad Lucca heeft een soort cake dat wel een beetje weg heeft van de Franse Brioche dat een beetje tussen brood en cake in zit. Vaak wordt het broodje aangeboden in de vorm van een stol en zitten er nog wat rozijnen in. Deze lekkernij staat bekend onder de naam Buccellato.
Italië staat bekend om heerlijk schepijs. Een absoluut hoogtepunt is het jaarlijkse festival in Florence dat in het teken staat van het heerlijke ijscrème. Het festival is een zeer groot succes waardoor het tegenwoordig twee keer per jaar plaats heeft. Traditioneel was er al een festival aan het einde van de maand april en tegenwoordig is er nog een tweede deel van het festival begin september. Eigenlijk is het vooral het festival van het Italiaanse ijs. Vele afgevaardigden van verschillende Italiaanse steden laten hier hun lekkerste ijs proeven. Ook makers van Italiaans ijs uit het buitenland doen mee aan de competitie. Verschillende smaken en combinaties worden voorgesteld en dingen mee naar de prijzen die in september worden uitgedeeld. Het leuke is dat je als bezoeker zelf mee kunt jureren. Vooraf of ter plekke koop je een zogeheten ‘gelatocard’ waarmee je tot 14 soorten ijs kunt proeven en jouw favoriete soort kunt selecteren. Dit geweldige festivals lokt zowel veel lokale bezoekers als toeristen.
